مستمري‌بگيران و بيكاران خود را فمينيست معرفي مي‌كنند

«فمينيسم مردستيزي نيست»

چندي پيش در برنامه «شيوه» شبكه چهارم صدا و سيما كه به موضوع «عدالت جنسيتي» مي‌پرداخت، يكي از اطراف مناظره كه جامعه‌شناس و مشاور پيشين معاون امور زنان و خانواده در دولت سيزدهم است، اظهارات قابل تاملي بيان نمود. وي در سخنانش ابراز داشت كه يك جريان فكري (كه به اسم اسلام، با نگرش انقلاب اسلامي نسبت به زن، تقابل دارد) هر حركتي، هر حرفي، هر نقدي كه ضدتبعيض عليه زن باشد را مي‌گويند فمينيسم است و يك «انگ» به پيشاني‌ات مي‌زنند و اگر برنامه تلويزيوني و رسانه داشته باشي از شما گرفته مي‌شود، اگر فعاليتت گسترده شود نامه‌پراكني كرده و از فعاليتت ممانعت مي‌كنند.

• 1402/12/17

مشروطه مساله امروز ما است

رونمايي و نقد كتاب تاريخ مفهوم عدالت اجتماعي در دوران مشروطه نوشته سميه توحيدلو

در اين كتاب اين رويكرد را در مورد مفهوم عدالت درپيش گرفتم و اين سوال را پي گرفتم كه آيا مواجهه ما با مفهوم عدالت به همين‌گونه بوده است؟ اساسا چگونه مفهوم عدالت نضج پيدا كرده است؟ تمامي مفاهيم مدرن در غرب هم لايه‌لايه رشد كرده‌اند. آيا مي‌توانيم از تمايز مفهوم عدالت در معناي سنت و مدرن آن را به شكلي كه به امتناع انديشه برسيم، ياد بكنيم؟ نوع سندشناسي و منبع‌شناسي ما چگونه است؟ آيا همه منابع ديده شده؟ آرشيوهاي مسلطي كه شانس داشته‌اند تا در كتاب‌هاي اوليه معرفي شوند، به نوعي روايت اصلي را طرح مي‌كنند؟ آيا روايت اصلي همان آرشيوهاي اوليه است؟ آيا مي‌توان آرشيوها و افراد ديگري هم ديد؟ با نگاه تاريخ مفهوم كه مدل رينهارت كوزلك بود، به اين موضوع ورود كردم. در اين كتاب به 44 نفر از متفكران اعم از روحانيون، روشنفكران، مشروعه‌طلب‌ها و مشروطه‌خواه‌ها مراجعه كردم. تلاش كردم حتي اگر كسي با نتيجه‌گيري من مخالف باشد، در بخش گزارش يك منبعي براي آشنايي با ديدگاه‌ها و نظرات مختلف داشته باشد.

• 1402/12/12

در کنار این برنامه نوسازی،

انقلاب‌ها، تداومِ مساله‌سازی تاریخ

عوامل خارجی نیز در تلاش برای به بن بست راندن انقلاب پیش تاختند. مجلس دوم مشروطه با اولتیماتوم روسیه توسط دولت بختیاری ها تعطیل شد. با استفاده از خلاء نفوذ استعماری در ایران در پی شروع جنگ جهانی اول انتخابات مجلس سوم برگزار شد اما با هجوم قوای روسیه به ایران مجلس سوم تشکیل نشد. در ادامه اشغال ایران از سوی روسیه، انگلستان و عثمانی، سیر رو به زوال انقلاب مشروطه شدت گرفت و به بن بست رسید.

• 1402/12/03

استراتژي تهران و واشنگتن؛ منطقه جديد؛

روابط ايران و امريكا، نيازمند ابتكار عمل جديدي است

امريكا مجددا مرتكب اشتباه شد و همچون الگوي دو دهه گذشته كه نظامي‌گري افراطي براي نظم هژمونيك را سياست ذاتي خود قرار داده، شامگاه جمعه به بهانه حادثه برج ۲۲، مراكز متعددي را در عراق و سوريه هدف قرار داد و گفته است اين راهبرد را ادامه مي‌دهد. هدف امريكا از بمباران و موشك‌باران بيش از ۸۵ نقطه، انتقام‌جويي، قدرت‌نمايي نظامي، تخريب امكانات تهاجمي گروه‌هاي مقاومت اعلام شده است. اما هدف اصلي‌تر تضعيف توانمندي‌هاي ايران، بر هم زدن موازنه در منطقه به نفع امريكا و اسراييل و متحدانش و انتقام از ايران به دليل شرايط بن‌بست غزه است، بدون آنكه حتي‌المقدور واكنش شديد از سوي ايران يا جنگ مستقيمي شكل بگيرد. گفته شده تاخير پنج روزه در عمليات امريكا، در كنار مناسب نبودن هوا، با هدف تخليه اماكن و كاستن از ميزان قربانيان براي پيشگيري از احتمال واكنش‌هاي شديد بوده است.

• 1402/11/16

تحقق ماده 3 كنوانسيون درخصوص احتمال وقوع نسل‌كشي در غزه...

پيروزي حقوقي غزه و آفريقاي‌جنوبي و درس‌هاي آن

ديوان بين‌المللي دادگستري لاهه، مهم‌ترين نهاد قضايي بين‌المللي است كه به عنوان يكي از اركان اصلي سازمان ملل متحد فعاليت مي‌كند. رسيدگي ديوان به دعاوي دولت‌ها تنها در صورت رضايت طرفين دعوا ممكن خواهد بود. به اين دليل، ديوان پس از طرح هر دعوايي، ابتدا به بررسي صلاحيت شكلي خود براي رسيدگي به دعوا يا به عبارت ديگر، احراز رضايت طرفين دعوا -و مشخصا خوانده- و نيز احراز صلاحيت ماهوي خود از جهت قرار داشتن موضوع اختلاف ذيل ماده 36 اساسنامه‌اش مي‌پردازد. در شكايت آفريقاي جنوبي از رژيم اسراييل در قضيه نسل‌كشي در غزه، طرح شكايت به واسطه عضويت توامان طرفين در كنوانسيون پيشگيري و مجازات جنايت نسل‌كشي و ماده 9 آن بود كه ارجاع به ديوان لاهه در صورت بروز اختلاف ميان اعضاى كنوانسيون را پيش‌بيني كرده است. به اين دليل، با وجود مخالفت رژيم اسراييل، ديوان در راي اوليه خود كه روز جمعه اعلام شد، احراز كرد كه صلاحيت «شكلي» يعني رضايت طرفين و «ماهوي» يعني تحقق ماده 3 كنوانسيون درخصوص احتمال وقوع نسل‌كشي در غزه...

• 1402/11/07

مجازات اعدام "مهم‌ترین ابزار حکومت برای ارعاب جامعه"

نادیده‌گرفتنِ حرمتِ خونِ انسان!

مجازات اعدام که در تاریخ حقوق کیفری سنگین‌ترین مجازات بشری محسوب می‌شود، در حال حاضر در بیش از ۱۷۰ کشور دنیا یا به‌کلی لغو شده یا دست‌کم اجرای آن به‌موارد بسیار استثنایی محدود شده است. ایران اما جزو معدود کشورهایی است که همچنان مجازات اعدام را برای دایره وسیعی از جرایم یا رفتارهای جرم‌انگاری‌شده نظیر قتل عمد، آدم‌ربایی، تجاوز به عنف، روابط جنسی خارج از چارچوب ازدواج، هم‌جنسگرایی یا اتهامات مبهمی همچون "محاربه" و "افساد فی الارض" به‌کار می‌گیرد.

• 1402/11/06

ريشه تفكر التقاطي روشنفكران جهان اسلام

نگاهي انتقادي به جهان اسلام و روشنفكرانش در مواجهه با تمدن غرب

پاره پاره بودن جهان اسلام يكي از مهم‌ترين معضلات روشنفكران اسلامي و بلكه معضله اصلي تمام مسائل سياسي و اجتماعي و فرهنگي جهان اسلام نيز بوده است. در اين ميان به‌خصوص بحث تنوع زباني نيز قابل طرح است. عنوان كلي فلسفه اسلامي كه در منابع غربي با تعابير Islamic Philosophy يا Philosophy in Islam و نيز Arabic Philosophy و بعضا Arabic and Islamic Philosophy مطرح شده، در خود جهان اسلام هنوز بين فلسفه عربي و فلسفه اسلامي در كشاكش بوده و هست. تعصب زباني عجيب بسياري از پژوهشگران روشنفكر عرب كه شاخص‌ترين آنها از متفكران كلاسيك جميل صليبا (1976-1902) بود، با تاكيد بر اهميت زبان عربي، عنوان فلسفه و تفكر عربي را برجسته ساخت و اغلب اخلاف او نيز مايل به همين رويه بودند، هر چند پژوهشگراني همچون حسن حنفي (2021-1935م) مخالف رويه صليبا بودند به اين جهت كه حنفي تعبير فلسفه عربي را محصول كار مستشرقين غربي مي‌دانست كه مدافع عنوان «قوميت‌هاي اسلامي» به جاي «امت اسلامي» بودند. به جز مستشرق شيفته‌اي مثل هانري كربن (1987-1903) كه به جد از عنوان فلسفه اسلامي دفاع كرد.

• 1402/10/30

درباره انسان‌زدایی از فلسطینیان

بارنیبی رین، تاریخ‌دان یهودی: اسرائیل بخشی از یک سازوکار وسیع امپریالیستی است

او در این گفت‌وگو از دلایل اینکه چرا اسرائیل را عامل حمله هوایی به بیمارستان المعمدانی غزه می‌داند، به‌رغم اینکه دولت اسرائیل و همچنین جو بایدن، رئیس‌جمهور امریکا، تقصیر آن را به گردن طرف مقابل این جنگ انداخته‌اند، سخن می‌گوید. در این اثنی، بمباران تنها بیمارستان تخصصی سرطان در غزه و حمله هوایی اسرائیل به اطراف بزرگ‌ترین بیمارستان این شهر و ساختمان‌های مجاور بیمارستان القدس غزه و بیمارستان‌های دیگر و اردوگاه‌های پناه‌جویان نیز اتفاق می‌افتد تا خود، مُهر تأییدی باشد بر سخنانی که در ادامه می‌خوانید.
متن کامل سخنان بارنیبی رین در این گفت‌وگو در ادامه می‌آید.

• 1402/10/28

گرچه هیجان‌ حاکم بر نسل نو هر کار روشنفکرانه‌ای در دینیاری را نفی می‌کند

درس‌هایی که متن‌های یک زندگی می‌دهد

عده ای انتظار دارند که ما روشنفکران در هر موقعیتی با قدرت مبارزه کنیم اما نبرد واقعی ما جای دیگری‌است. با قدرت‌هاست و این جنگ ساده‌ای نیست، زیرا قدرت به خاطر تکثرش در فضای اجتماعی به شکلی متوازن در زمان تاریخی پایدار است. تضعیف شده و رانده شده از اینجا ، بار دیگر آنجا پدیدار می‌شود. قدرت هرگز نمی‌میرد. انقلاب کنید تا از بین ببریدش، او به سرعت برمی‌گردد و در شرایط جدید چیزها جوانه می‌زند ، دلیل این دوام و بقا این است که قدرت انگل یک ارگانیسم بین اجتماعی‌است که به کل تاریخ بشر مربوط است و نه فقط به تاریخ سیاسی و تاریخی‌اش. چیزی که قدرت در تمام ابدیت بشری در آن ثبت شده زبان است؛ یا دقیق‌تر بگوییم بیان اجباریش لسان.

• 1402/10/28

در زير به برخي از تبعيض‌هاي جنسيتي اشاره كوتاهي شده است:

زن ديگر جنس دوم نيست

حقوق و دستمزد: زنان معمولا در برابر مردان حقوق و دستمزد كمتري دريافت مي‌كنند، حتي در صورت انجام كار مشابه و داشتن مهارت‌هاي مشابه اين مورد در برخي مشاغل سازمان‌هاي خصوصي و فروشندگي به فراواني يافت مي‌شود.

• 1402/10/15