مساله اصلي اندازه و بزرگ و كوچكي دولت نيست، كارآمدي دولت است

چرا سه اثر اخير فوكوياما يعني نظم و زوال سياسي، هويت و ليبراليسم و ناراضيانش را سه‌گانه قلمداد مي‌كنيم؟
اين نكته مهمي است. فوكوياما از سال 2010 به پيشنهاد بانك جهاني در زمينه كارآمدي نظام‌هاي سياسي كار مي‌كند. آن زمان در ايران هم ايده «به حكمراني» يا «حكمراني خوب» مطرح بود. فوكوياما در نقد اين رويكرد، كتاب نظم و زوال سياسي را نوشت كه پروژه‌اي چند ساله بود. او در اين كتاب، هم سخن بحث‌برانگيز نخستين خودش يعني پايان تاريخ را پس گرفت و گفت ليبرال دموكراسي‌ها هم گرفتار زوال مي‌شوند و بايد فكري به حال آنها كرد و هم ايده حكمراني خوب (good government) يا «به حكمراني» را از زواياي مختلف مورد نقد قرار داد و به جاي آن گفت تا چه حد نهادهايي بروكراتيك و نظام اداري كشور در اداره بهتر امور عمومي نقش دارند. از زاويه‌اي ديگر فوكوياما گفت صرف توجه به مفهوم حكمراني خوب در حالت كلي كافي نيست، بلكه دولت‌ها براي كارآمدتر شدن بايستي نظام اداري خودشان را تحول ببخشند. 

بازسازی اندیشه دینی مسلمانان

با مروری بر تاریخ مشرق ‏زمین، به‏ وقوع یک تحول فکری جدید در بین مسلمانان در سال‏های قرن سیزده هجری/ قرن نوزده میلادی برمی‏ خوریم که از سرآمدان آن ــ کسانی که به مسئله‏ ی احیای اندیشه‏ ی دینی و مشکلات جوامع اسلامی پرداختند و در نهایت برای آنها راه ‏حل ارائه دادند ــ باید از علامه محمد اقبال لاهوری نام برد.

 بدترين وجه اعتراضات دهه‌هاي اخير اين است كه به دنبال ريشه‌يابي نارضايتي‌ها نبوده ايم

هر نامي كه بر رخدادهاي اخير بگذاريم و آن را با اسامي و عناويني چون جنبش، حلقه‌هاي اعتراضي و... نامگذاري كنيم، نمي‌توان انكار كرد كه اين رخدادها ريشه‌هايي دارد كه بايد به آنها توجه كرد. واقع آن است كه در بررسي ريشه‌هاي اعتراضات، نااميدي جايگاه ويژه‌اي دارد. به عبارت روشن‌تر، نااميدي ناشي از نارضايتي است و نارضايتي هم يا منشا سياسي دارد يا منشا اقتصادي، اجتماعي و... واقع آن است كه ظهور و بروز يك چنين رخدادهاي اعتراضي در اين سطح، ارتباط مستقيمي با شاخص‌هاي توسعه‌يافتگي جوامع دارد. عيار 
يك چنين اعتراضاتي در كشورهايي كه با عدم توسعه‌يافتگي مواجهند بيشتر و عميق‌تر است.

در اغلب مسائل حساس بين‌المللي كه ارتباط مستقيم با امنيت ملي كشور دارد، اجماع نداريم

ما در عصري واقع شده‌ايم كه به عصر انفجار اطلاعات، دهكده كوچك جهاني و عصر نوين حاكميت هوش مصنوعي معروف است. عصري كه در آن جنگ‌هاي شناختي و معرفتي جاي خود را به جنگ‌هاي كلاسيك و سنتي خواهند داد و اصولا در آن، قالب و شكل نظام بسيار متفاوتي از حال خواهيم داشت. عصري كه تحولات پرشتاب آن در عرصه‌هاي فناوري اطلاعات در حال تسخير بدون چون و چرا و خاموش اذهان و افكار است لذا قافله تمدن و پيشرفت به سرعت در حال تغيير است. بر همين اساس اخيرا محافل بين‌المللي و انديشكده‌ها مرحله گذار را براي دوران فعلي در نظام بين‌الملل تعريف و تحليل‌هاي متفاوتي را ارايه مي‌دهند. دوران گذار در عرصه جهاني شاهد تغييرات ژرف و بزرگي خواهد بود كه بيشترين آن در غرب يعني اروپا و امريكا و نظام ليبرال دموكراسي خواهد بود كه تاكنون پيشران تمدني نظام فعلي حاكم برجهان بودند.

بنابراین، لابیست ها یا نمایندگان منافع افرادی هستند که به این نوع فعالیت ها میپردازند

در جهان مدرن خصوصا  در دمکراسی ها،  ابر  شرکت ها، ابر سرمایه داران و دول خارجی، جایی بس کوچک در ارای مردم هر کشوری دارند.  در چنین وضعیتی، برای اعمال مقام و رای خود و دفاع از حقوق و منافع خود، اینان راه های جدیدی اندیشیدند از جمله نزدیک شدن به نمایندگان منتخب مردم و اعمال فشارهای همه جانبه و از همه نوع. این اعمال نفوذ، در مراحل اولیه، به طور نامناسبی به فساد و نفوذ های پایه ای و رد و بدل پول مرتبط شد، چیزی  که با پیشرفت قوانین مردمی سخت تر شد. در مراحل بعدی، لابی گری  به راه های قانونی و فرا قانونی رجوع کرد. و از جمله سازمان های مردمی هم به این مهم و به این ابزار واقف شدند و در سدد استفاده کم و بیش اخلاقی از آن بر آمدند. 

  هرچند در 20 سال گذشته بارها در نوشته‌ها به بیان این موضوع پرداخته شده و چندان تغییری مشاهده نشده است،

  هرچند در 20 سال گذشته بارها در نوشته‌ها به بیان این موضوع پرداخته شده و چندان تغییری مشاهده نشده است، اما برای اینکه وکلای محترم بتوانند در دفاعیات خود در برابر این اتهام، به غرض قانون‌گذار از اصل ۲۴ قانون اساسی استناد کنند، عین مطلب را می‌آورم:
دکتر بهشتی خطاب به شهید باهنر رئیس کمیسیون اصل ۲۴: «خواهش می‌کنم به اصل سؤال جواب بدهید. بنده می‌گویم یک کسی آمده کتابی نوشته که اصلا سیستم جمهوری اسلامی سیستم بدی است. می‌خواهیم بدانیم بر طبق این اصل قانون اساسی باید جلوی کتاب او را بگیرند یا نه؟».

ايدئولوژي از آن دست مفاهيم علوم انساني و اجتماعي جديد است

ايدئولوژي از آن دست مفاهيم علوم انساني و اجتماعي جديد است كه دهه‌هاست در مكالمات روزمره نيز كاربرد پيدا كرده و آگاهانه يا ناخودآگاه و مثبت و منفي، در نوشتارها و گفتارهاي مختلف مورد استفاده قرار مي‌گيرد. پيروي رواج چشمگير اين مفهوم، آثار مكتوب و شفاهي فراواني اعم از كتاب و مقاله و سخنراني و درسگفتار درباره اين مفهوم و چيستي و خاستگاه آن پديد آمده و در دوره‌هاي مختلف زماني، برداشت‌هاي متفاوتي از آن رايج شده. 

 اين وضعيت كه شرح داديد، ساختار سياسي را در چه وضعيتي قرار داده است؟ 

پرسشي كه شما مطرح كرديد، پرسشي حقوقي است؛ من فقط مي‌توانم درخصوص ابعاد ماهوي و تاثير آن در ذهنيت و كنش فرد و جامعه صحبت كنم. شخصا اطلاعات دقيقي درباره پرونده‌هاي اخير ندارم و شناختي از افرادي كه حكمي عليه آنها صادر شده، ندارم و كم و كيف پرونده‌ها را نمي‌دانم. اما چند نكته را به صورت كلي مي‌توانم بيان كنم و آن اينكه اگر سياست از دري، وارد ساختار قضايي شود، عدالت از در ديگر، خارج مي‌شود. البته قابل درك است كه قدرت سياسي نيز بايد واكنش‌هايي نسبت به رخدادها نشان دهد. اما مي‌خواهم تفاوت قائل شوم، ميان «اقتدار» و «خشونت». كاربرد خشونت همواره به معناي اقتدار نيست، بلكه گاهي به معناي ضعف هم هست. استفاده از ابزارهاي فيزيكي در مواجهه با مطالبات مردم، گران‌ترين، پرهزينه‌ترين و بي‌ثمرترين ابزارهايي است كه مي‌توان در مواجهه با مطالبات اجتماعي و سياسي و... به كار گرفت. اما ضرورت تغيير و ايجاد تغيير در جامعه و در اركان سياسي، تبديل به يك خواست ملي شده است؛ قدرت سياسي نمي‌تواند اين خواست ملي را ناديده بگيرد.

بنابراین به  مفهوم و واژه "مردم"   میپردازیم و میتوانیم در سه مرحله سعی بر تعریف مردم بکنیم

آینان وجود مردم ، وجود منفعت عمومی،  و وجود  خواست و اراده عمومی را  انکار میکنند. و اما،  با رد این سه مفهوم، چطور جمهوری، دموکراسی، و حاکمیت مردم، را میتوان تفکر و تعریف کرد؟ همین اشخاص ، بدون شوخی، خود را طرفدار جمهوری، دموکراسی، و حاکمیت مردم  میگویند. ولی واقعیت امر این است که سرمایه داری و لیبرالیسم در پایه ها و روح خود  ضد دموکراتیک و ضد جمهوری  هستند.

بخش ابتدایی اعتراض‌ها با پرونده خانم مهسا امینی گره خورده است؛

بیش از سه ماه از آغاز اعتراضات به درگذشت خانم مهسا امینی می‌گذرد. در این دوره سه‌ماهه کشور شاهد بروز اعتراضاتی بود. این روزها ابعاد اعتراض‌ها کاهش یافته و شرایط بیش از سه ماه گذشته برای بررسی‌های جامع و چندوجهی از زمینه‌ها و علت‌های بروز اعتراض‌ها، ابعاد اعتراض و پیامدها و کارکردهای اعتراضات اخیر فراهم شده است.