مراسم گشایش شانزدهمین اجلاس سران کشورهای عضو جنبش عدم تعهد برخلاف انتظار و تلاش رهبران جمهوری اسلامی به صحنه‌ی رویارویی با سیاست‌های این کشور در حمایت بی‌دریغ از حکومت بشار اسد، منازعات هسته ای و تعارض با حق موجودیت اسرائیل تبدیل شد.
دبیرکل سازمان ملل از ایران خواست تا با درخواست سازمان ملل مبنی بر شفاف‌سازی برنامه هسته‌ای‌اش همراهی کند و هشدار داد که ادامه تنش لفظی بین‌المللی در این خصوص می‌تواند به «جنگ» منجر شود.
بنا به گزارش خبرگزاری های مختلف بان کی مون با سخنرانی در مراسم افتتاحیه نشست سران عدم تعهد در تهران گفت که تهران باید از طریق همراهی با قطعنامه‌های شورای امنیت در خصوص برنامه هسته‌ای خود و همچنین همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، نسبت به ماهیت برنامه هسته‌ایش اعتمادسازی کند.
وی تأکید کرد که در غیر این صورت، «جنگ کلمات می‌تواند به سرعت به جنگی واقعی و خشونت بار تبدیل شود».
به گزارش خبرگزاری رویترز، دبیرکل سازمان ملل در مراسم افتتاح اجلاس “نم” بدون نام بردن از مسئولان ایران، در اشاره‌ای آشکار “انکار واقعیت تاریخی هولوکاست (کشتار جمعی یهودیان در جریان جنگ دوم جهانی)” را “تلاشی بی‌شرمانه” خواند.
بان کی‌مون گفت که نفی موجودیت اسرائیل و به کار بردن عبارت‌های نژادپرستانه نه تنها کاری اشتباه، که مغایر با تمام ارزش‌هایی است که کشورهای عضو سازمان ملل خود را به آن پایبند معرفی می‌کنند. او افزود: «من با تهدید موجودیت هر یک از اعضای سازمان ملل توسط کشوری دیگر به شدت مخالفم».
سخنرانی بان کی‌مون در حالی انجام می‌شد که پیش از او علی خامنه‌ای و محمود احمدی‌نژاد ساختار سازمان ملل و مهمترین نهادهای آن را به شدت مورد انتقاد قرار داده بودند. خامنه‌ای گفت: «ساختار سازمان ملل متحد غیرمنطقی، ناعادلانه و کاملا غیردموکراتیک است.»
بنا بر گزارش‌ها، محمود احمدی‌نژاد نیز در سخنرانی افتتاحیه خود اظهار داشت: «حاکمان امروز بر مراکز اصلی جهان همان برده‌داران و استعمارگران دیروزند که با روش و شعارهای جدید بر مراکز قدرت و ثروت جهان مسلط شدند.»
به گزارش روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز، بان گی‌مون که در مقام دبیرکل سازمان ملل، برای نخستین بار به ایران سفر کرده است، روز چهارشنبه، هشتم شهریورماه، با چهار مقام جمهوری اسلامی، از جمله علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی دیدار کرد.
مارتین نسیرکی، سخنگوی بان کی‌مون این دیدارها را «بسیار جدی» خوانده و تأکید کرده است که دبیرکل سازمان ملل در این دیدارها به مسائلی چون وضعیت حقوق بشر در ایران، بحران سوریه و اظهارات ایران در مورد اسرائیل اشاره کرده است.
خبرگزاری‌های خارجی و ایرانی گزارش کرده‌اند که دبیرکل سازمان ملل روز چهارشنبه با علی خامنه‌ای، محمود احمدی‌نژاد، رییس جمهوری، علی لاریجانی، رییس مجلس، و سعید جلیلی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران دیدار کرده است.
به گفته مارتین نسیرکی، بان کی‌مون در دیدار با محمود احمدی‌نژاد از وضعیت حقوق بشر در ایران ابراز نگرانی و بر لزوم احترام به حقوق اساسی مدنی و سیاسی مردم تأکید کرد.
روزنامه وال استریت ژورنال نیز گزارش داده که بان کی‌مون، روز چهارشنبه، پس از این دیدارها، همراه با علی لاریجانی در کنفرانسی خبری شرکت کرد و گفت: «در این گفت‌و‌گو‌ها مطرح کردیم که سازمان ملل چگونه می‌تواند به بهبود وضعیت حقوق بشر در ایران کمک کند… ما نگرانی‌های عمیقی در خصوص نقض حقوق بشر در ایران داریم.»
همچنین به گزارش نیویورک تایمز، مارتین نسیرکی گفته است که بان کی‌مون در دیدار با مقام‌های ایرانی از پیشرفت «کند» مذاکرات هسته‌ای ابراز ناخشنودی کرده و گفته است که ایران باید با برداشتن گام‌های مشخص، صلح آمیز بودن برنامه هسته‌آی خود را ثابت کند.
در خصوص سوریه نیز به گفته آقای نسیرکی، دبیرکل سازمان ملل مخالفت خود با نظامی شدن بحران سوریه را اعلام کرد و از مقام‌های ایران خواست تا از نفوذ خود برای پایان دادن به خشونت‌ها در سوریه استفاده کنند.
به گزارش خبرگزاری فارس، آیت‌الله خامنه‌ای نیز در این دیدار تأکید کرد که ایران آماده هرگونه تلاش برای حل بحران سوریه است.
آقای خامنه‌ای با این‌حال افزود: «حقیقت تلخ در مورد سوریه این است که مجموعه ای از دولت‌ها، گروههای مخالف دولت سوریه را به جنگی نیابتی از طرف خودشان با دولت سوریه وادار کرده اند و این جنگ نیابتی، واقعیت امروز بحران سوریه است. تا زمانی که این نقشه بسیار خطرناک از طرف برخی دولت ها، در سوریه ادامه داشته باشد، وضعیت سوریه تغییری نخواهد کرد.»
به گفته سخنگوی دبیرکل سازمان ملل، این دیدارها «بسیار جدی» بوده و طرفین نظرات خود را «با جزئیات» مطرح کردند و «به سخنان یکدیگر گوش فرا دادند.»
مارتین نسیرکی تأکید کرد که در خلال این دیدارها، بان کی‌مون به روشنی و بدون هیچ ابهامی انتظارات جامعه بین‌المللی از ایران را مطرح کرد.
بدین ترتیب جنگ کلمات بین مواضع رهبران ایران از یک سو و رئیس جمهور مصر و دبیر کل سازمان ملل متحد از سوی دیگر در سخنرانی های افتتاحیه اجلاس سران به وضوح در برابر افکار عمومی جهانیان قرار گرفت!
