ملی مذهبی _ فیصل بن فرحان، وزیر خارجه عربستان سعودی روز شنبه ۲۷ خرداد (۱۷ ژوئن) وارد ایران شد. وزیر خارجه عربستان به‌همراه ولیعهد این کشور به پاریس سفر کرده بود و اکنون مستقیما از فرانسه راهی تهران شده است.
این نخستین سفر یک مقام عالیرتبه سعودی بعد از قطع مناسبات دیپلماتیک با ایران در سال ۱۳۹۴ است. ایران و عربستان اسفند ۱۴۰۱ با میانجی‌گری چین در شهر پکن بر سر برقراری روابط و همچنین بازگشایی سفارت‌خانه بعد از چند دور مذاکرات در عراق و عمان به توافق رسیدند.
سفارت جمهوری اسلامی در ریاض ۱۶ خرداد ۱۴۰۲ بازگشایی شد.
رسانه‌های منطقه از جمله آناتولی ترکیه نوشتند که وزیر خارجه عربستان حامل پیامی از طرف ملک سلمان بن عبدالعزیز، پادشاه این کشور برای ابراهیم رئیسی، رئیسجمهور ایران است.
هفت سال قطعی روابط
روابط دیپلماتیک دو کشور پس از یورش عده‌ای معترض وابسته به حکومت به سفارت و کنسولگری این کشور در تهران و مشهد قطع شد. علت این حمله که زیر چشم پلیس و ماموران حکومتی جمهوری اسلامی رخ داد، اعتراض به اعدام شیخ باقر النمر، روحانی معترض شیعه بود.
ریاض در واکنش به این یورش، دپیلمات‌های جمهوری اسلامی را اخراج و کلیه مناسبات تجاری خود با ایران را پایان‌یافته اعلام کرد. پروازها بین دو کشور هم به استثنای امور مربوط به حج لغو شدند.
این حمله در سطح جهانی و در شورای امنیت سازمان ملل محکوم شد و واکنش تند اتحادیه عرب و کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس را در پی داشت.
علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی هر چند این کار را بد و غلط خواند اما گفت: «جوانان مومن و انقلابی را نباید به این دلیل تحت فشار گذاشت.»
روابط میان دو کشور اکنون در حال عادی شدن است. ایران اعلام کرده که از پادشاه عربستان برای سفر به تهران دعوت کرده است. سعودی نیز متقابلا از رئیس جمهور ایران برای سفر به ریاض دعوت رسمی کرده است.
تاکید وزیر خارجه عربستان در تهران بر لزوم حفظ امنیت منطقه
فیصل بن فرحان، وزیر خارجه عربستان سعودی در تهران با امیرعبداللهیان، همتای ایرانی خود و ابراهیم رئیسی ملاقات کرد. او در نشست خبری مشترک بر لزوم امنیت دریانوردی منطقه و پرهیز از سلاح کشتار جمعی تاکید کرد.
امیرعبداللهیان در نشست مطبوعاتی مشترک از دولت عربستان سعودی برای بازگشایی سفارت جمهوری اسلامی در ریاض و سرکنسول‌گری در مدینه تشکر کرد. او در ادامه امنیت منطقهای کشورها را امری اساسی و حیاتی “برای دستیابی به آینده امن‌تر” خواند و گفت: «ایران هرگز امنیت را نه مترادف با نظامی‌گری بلکه مفهومی فراگیر بین کشورهای منطقه می‌داند.»
وزیر خارجه ایران در نشست خبری گفت، تهران و ریاض در “حل مسئله” فلسطینیان اتفاق نظر دارند.
تاکید وزیر خارجه عربستان بر تامین امنیت منطقه
وزیر خارجه عربستان هم روابط ایران و کشورش را بر اساس اصولی از جمله “عدم دخالت در امور داخلی دو کشور، احترام متقابل و متعهد بودن به منشور سازمان ملل متحد” دانست. او همچنین افزود، عادی شدن مناسبات دو کشور “به امنیت منطقه و اقتصاد آن” یاری خواهد کرد.
فیصل بن فرحان در ادامه صحبت‌های خود بر همکاری تهران و ریاض در “تامین امنیت دریانوردی در منطقه و پرهیز از گسترش سلاح‌های کشتار جمعی” تاکید کرد.
وزیر خارجه عربستان همچنین با ابراهیم رئیسی، رئیسجمهور ایران دیدار کرد.
ایران اعلام کرده که از پادشاه عربستان برای سفر به تهران دعوت کرده است. سعودی نیز متقابلا از رئیس جمهور ایران برای سفر به ریاض دعوت رسمی کرده است.
وزرای خارجه عربستان و ایران در نشست مطبوعاتی خود به طور مستقیم به مشکلات تنش‌زای دو کشور از قبیل جنگ نیابتی دریمن و “دخالت جمهوری اسلامی در امور کشورهای عربی سوریه و لبنان” اشاره‌ای نکردند.
“حضور عکس قاسم سلیمانی علت تغییر محل نشست”
جابهجایی محل نشست خبری مشترک وزرای خارجه جمهوری اسلامی و عربستان سعودی در تهران، در روز ۲۷ خرداد خبرساز شد.
شماری از رسانه‌های ایران گزارش دادند که فیصل بن فرحان، وزیر خارجه عربستان حاضر نشد در جایگاهی که عکس قاسم سلیمانی پشت سرش قرار می‌گرفت حاضر شود و این نشست خبری در سالنی دیگر برگزار شده است.
یک خبرنگار صدا و سیما نیز در ویدیویی که همزمان با جابهجایی محل نشست خبری منتشر کرد، علت جابهجایی ناگهانی نشست مشترک وزرای خارجه ایران و سعودی در ساختمان وزارت خارجه را تصویری از قاسم سلیمانی، فرمانده کشته شده نیروی قدس سپاه، دانست.
با این حال سخنگوی وزارت خارجه ایران «گمانه‌زنی‌های رسانه‌ای» در خصوص تغییر محل گفتگوهای وزرای خارجه ایران و عربستان را رد کرد.
او دلیل این جابهجایی را بروز «مشکل فنی و عدم امکان اجرا در محل تعیین شده قبلی» دانست و گفت با تغییر مکان، این گفتگو در محل مذاکرات رسمی برگزار شد.
ساعاتی بعد، خبرگزاری تسنیم، وابسته به سپاه پاسداران روایت متفاوتی از دلیل جابهجایی محل نشست خبری امروز ارایه داد.
تسنیم نوشت: «همه چیز به صورت عادی پیش می‌فت و قرار بود نشست در سالن همیشگی و با تابلوی قاسم سلیمانی برگزار شود ناگهان یکی از خبرنگاران اصطلاح‌طلب توئیتی را علیه عربستان و شبکه العربیه منتشر کرد و با رجزخوانی، طرف عربستانی را تحریک کرد.»
تسنیم ادامه داد: «تیم العربیه، توئیت این خبرنگار را نشان مسئولان دادند و از رفتار خبرنگاران ایرانی در رجزخوانی گلایه کردند این مساله باعث شد تا تیم تشریفات سعودی، ضمن تاکید بر لزوم حذف توئیت خبرنگار موردنظر، سالن جلسه را نیز تنها چند دقیقه قبل از برگزاری نشست خبری، تغییر دهد»
جابهجایی محل نشست خبری وزرای خارجه ایران و عربستان با واکنش‌هایی نیز در شبکه‌های اجتماعی روبرو شده است.
عباس عبدی، رونامه‌نگار و فعال سیاسی اصلاح‌طلب در توییتر خود نوشته: «آنانی که تا دیروز حاج قاسم را فریاد می‌زدند اگر این اتفاق در زمان ظریف رخ می‌داد چه می‌کردند؟ سرتان را پایین بگیرید و بروید. خود را در حد یک مهره حقیر تنزل داده بودید، بیشتر ادامه ندهید.»
فیصل بن فرحان، وزیر خارجه عربستان سعودی برای اولین بار پس از هفت سال قطعی روابط با جمهوری اسلامی روز شنبه، ۲۷ خرداد، وارد تهران شد.
حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه جمهوری اسلامی از سفر فیصل بن فرحان به تهران پس از حدود ۱۰۰ روز از توافق ایران و عربستان ابراز خوشحالی کرد و در نشست خبری مشترک با او گفت در این مدت سفیران دو کشور معرفی شده‌اند و مراحل اداری برای استقرار آنها در پایتخت‌ها در حال انجام است.
امیرعبداللهیان از مساعدت عربستان برای بازگشایی اماکن دیپلماتیک جمهوری اسلامی در این کشور قدردانی کرد و گفت ایران نیز اقدامات و تسهیلات لازم را برای بازگشایی اماکن دیپلماتیک عربستان فراهم کرده است.
وزیر خارجه عربستان سعودی نیز در نشست خبری امروز، سفر خود به تهران را در راستای «تکمیل توافق تهران و ریاض برای عادی‌سازی روابط» خواند و گفت بازگشت روابط عربستان سعودی با ایران، یک «مساله اساسی» است.
او در ادامه تاکید کرد: «روابط ایران و عربستان بر اساس اصولی از جمله عدم دخالت در امور داخلی دو کشور، احترام متقابل و متعهد بودن به منشور سازمان ملل متحد است.»
سفر آقای بن‌فرحان به تهران، اولین سفر یک وزیر خارجه عربستان سعودی به ایران طی هفده سال گذشته است.
بر اساس گزارشی که این خبرگزاری نوشت، کنعانی همچنین گفت، مذاکرات “در فضای بسیار خوب، مثبت و سازنده‌‌ای” حول موضوعات مختلف دوجانبه منطقهای و بینالمللی انجام شده است.
