روز جمعه، ۱۸ شهریور مراسم ویژه‌ای برای حمایت از فیلم‌سازان زندانی در ایران در جشنواره فیلم ونیز ۲۰۲۲ برگزار شد.
در این مراسم جولین مور، رئیس هیئت داوران این جشنواره، آلبرتو باربرا، دبیر جشنواره، سالی پاتر، فیلمساز بریتانیایی، آدری دیوان، فیلمساز فرانسوی و برنده شیر طلایی سال گذشته، همراه با ده‌ها تن دیگر از سینماگران روی فرش قرمز رفتند و پوسترهایی از جعفر پناهی، محمد رسول‌اف، مصطفی آل‌احمد و دیگر سینماگران از جمله ما آئینت، فیلمساز میانماری و سیگدم ماتر، تهیه کننده اهل ترکیه را در دست گرفتند.
امسال در جشنواره فیلم ونیز سینمای ایران حضوری پررنگ دارد.
بسیاری از فعالان شبکه‌های اجتماعی این سوال را مطرح کرده‌اند که چرا بجز چند تن از دست‌اندرکاران فیلم “خرس نیست” مابقی سینماگران ایرانی در این حرکت نمادین صلح‌آمیز شرکت نکرده‌اند. برخی در پاسخ به این سوال، به فشارهای فزاینده دولتی بر اهالی سینما اشاره کرده‌اند.
صندلی خالی برای پناهی
این اقدام نمادین برای اعترا به فشار بر دست اندرکاران سینمای ایران و کشورهایی نظیر ایران بود. دست اندرکاران جشنواره علاوه بر این، یک صندلی خالی را هم برای جعفر پناهی، فیلمساز مطرح ایران گذاشتند.
“خرس نیست”، آخرین فیلم پناهی در حالی در ونیز نمایش داده می‌شود که او پشت میله‌های زندان است.
این فیلم که در بخش مسابقه اکران می‌شود، نشان می‌دهد که سال‌ها تلاش برای ساکت کردن او نتوانسته این کارگردان را در انتقاد از ناهنجاری‌ها در ایران مهار کند.
مینا کاوانی، یکی از بازیگران این فیلم به خبرنگاران در ونیز گفت، علیرغم اینکه پناهی مجبور بود از طریق تلفن و اینترنت کارگردانی کند، از تمرکز او الهام گرفته است. “خرس نیست” دو داستان عاشقانه را در ایران و ترکیه دنبال می‌کند و از جمله بر وضعیت ایرانیان ساکن ترکیه متمرکز است که ناامیدانه در تلاش برای مهاجرت به اروپا هستند. این فیلم همچنین خود پناهی را در نسخه‌ای تخیلی از زندگی خود دنبال می‌کند که در تلاش است، فیلم را از آن سوی مرز در ایران بسازد.
شش سال حبس؟
محمد رسول اف و مصطفی آل احمد تیرماه امسال به زندان افتادند. علت دستگیری این دو کارگردان، جمع‌آوری امضا برای بیانیه “تفنگت را زمین بگذار” اعلام شده بود. اوایل خرداد پس از فرو ریختن برج متروپل آبادان، بیش از ۱۰۰ سینماگر ایرانی با انتشار این بیانیه ضمن ابراز همدردی با مردم آبادان، مخالفت خود را با “نظامیانی که تبدیل به عامل سرکوب مردم شده‌اند” اعلام کردند.
جعفر پناهی، کارگردان سرشناس ایرانی سه روز بعد، یعنی در ۲۰ تیر در حالی که همراه گروهی از سینماگران برای پیگیری بازداشت محمد رسول‌اف و مصطفی آل‌احمد به دادسرای زندان اوین مراجعه کرده بود، بازداشت شد. سخنگوی قوه قضاییه جمهوری اسلامی اعلام کرد که حکم ۶ سال حبس جعفر پناهی لازم‌الاجراست به همین دلیل او در زندان به‌سر می‌برد.
