گزارش تازه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی می‌گوید که ایران راه‌اندازی کارخانه آب سنگین اراک را که به گفته این سازمان امکان بالقوه تولید مواد برای بمب اتم را دارد، به مدت حدود شش ماه به تعویق انداخته است.
به گزارش رادیو فردا به نقل از رویترز، در گزارش فصلی آژانس از برنامه هسته‌ای ایران که روز جمعه، ۲۶ آبان، منتشر شد آمده است که رآکتور تحقیقاتی آب سنگین اراک قرار بود در سه‌ماهه سوم سال ۲۰۱۳ راه‌اندازی شود، اما «ایران اعلام کرده که هم‌اینک انتظار می‌رود که این رآکتور در سه‌ماهه اول سال ۲۰۱۴ آغاز به‌کار کند».
گزارش آژانس می‌نویسد که منبع این اطلاعات «تازه‌ترین داده‌های به‌دست آمده توسط آژانس» است، ولی در این گزارش اشاره‌ای به دلایل این تأخیر در راه‌اندازی نشده است.
به نوشته آژانس، ایران نصب وسایل سردسازی و ابزار مربوط به لوله‌کشی مدارهای این رآکتور را ادامه داده اما تکمیل این کارخانه با تأخیر روبه‌رو است.
رویترز می‌افزاید که به اعتقاد «انجمن کنترل تسلیحات» که در واشنگتن مستقر است «با توجه به تأخیرهای قابل توجه و موانع پیش روی دسترسی به مواد مورد نیاز»، تاریخ جدید اعلام‌شده در گزارش آژانس برای راه‌اندازی این کارخانه نیز مورد تردید است.
به نوشته رویترز، تحلیل‌گران هسته‌ای می‌گویند که در صورت فرآوری دوباره سوخت استفاده شده در این نوع از رآکتورها، می‌توان پلوتونیوم لازم برای سلاح هسته‌ای را از آن تهیه کرد؛ ایران اما پیش از این اعلام کرده که چنین قصدی از راه‌اندازی رآکتور اراک ندارد.
به نوشته رویترز، مؤسسه آمریکایی علوم و امنیت بین‌المللی بر این باور است که کارخانه آب سنگین اراک در صورت تکمیل می‌تواند سالانه حدود ۹ کیلوگرم پلوتونیوم تولید کند که «برای تولید دو بمب هسته‌ای در سال کفایت می‌کند».
مارک فیتزپاتریک، از مدیران این مؤسسه، به این خبرگزاری گفت که «پیش از این رآکتورهایی با اندازه مشابه که به ظاهر برای تحقیقات ساخته شده بودند در هند، اسرائیل، کره شمالی، و پاکستان برای تولید پلوتونیوم جهت تسلیحات استفاده شده است».
غرب به خاطر نگرانی از برنامه هسته‌ای ایران از طریق تحریم‌های خود ازجمله کوشیده است مانع از تکمیل رآکتور اراک شود و در همین رابطه، دادستانی کل آلمان روز ۲۵ مردادماه اعلام کرد که چهار فرد را به اتهام فروش دریچه‌های قابل استفاده در رآکتورهای آب سنگین به ایران دستگیر کرده است.
گزارش روز جمعه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در کنار اشاره به کارخانه اراک، به موضوع تکمیل نصب آبشارها و سانتریفیوژهای فُردو، خاموش شدن رآکتور نیروگاه اتمی بوشهر، خودداری ایران از همکاری درباره پارچین و احتمال وجود فعالیت‌های نظامی در برنامه هسته‌ای نیز پرداخته است.
ایران با رد اتهامات آژانس، نگرانی‌ها از برنامه هسته‌ای خود را بی‌پایه دانسته و قصد از ادامه این برنامه را «صرفاً برای مقاصد صلح‌آمیز» عنوان می‌کند.
